Samen voor elkaar
Op donderdag 1 november 2018 vonden in de gemeenteraad van Ede de Algemene Beschouwingen plaats. Namens het CDA voerde fractievoorzitter Jan Pieter van der Schans het woord. De belangrijkste punten waar het CDA aandacht voor vroeg:
- Kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg
- De korting op paspoorten die niet doorgaat en een OZB korting per 2022
- Het verplichten van zonnepanelen op daken van nieuwe bedrijven
- Geen OZB op zonnepanelen
- De veranderingen in ons mooie buitengebied
- De ontwikkeling en de risico’s van het World Food Center (WFC)
- Het onkruidvrij houden van boomspiegels
- De aanleg van de Parklaan
- Doorstroming van het kruispunt bij Ziekenhuis de Gelderse Vallei
- Betaalbare woningbouw en de plannen daarvoor van het college
Onderstaand vindt u de bijdrage van het CDA (vanaf 56:50). De bijdrage is ook terug te kijken via:
“Voorzitter, dank u wel.
We zijn wel eens door de begroting heen gefietst. Vorig jaar nog liet ik onze nieuwbakken burgemeester op de fiets de uitdagingen van de gemeente Ede zien. Veel tijd voor de fiets had ik de afgelopen maanden niet. Ik ben zopas verhuisd.
Van het Enka-terrein naar de Kazerneterreinen. Van een oude lestoren naar een van de gebouwen op het Elias Beeckmancomplex.
De vraag bij alles wat je in je oude huis hebt staan of liggen is: neem ik het mee of kan het weg. Stapels oude kranten, P&C-documenten, fractieverslagen en tijdschriften vroegen om een antwoord: in een verhuisdoos of naar de papiercontainer. Tussen één van die stapels vond ik het bestuursakkoord met dat mooie blauwe kaftje.
Er staat van alles in. Aandacht voor zorg, wonen, werk, landbouw, duurzaamheid, natuur, bereikbaarheid en veiligheid.
Dat bestuursakkoord heb ik maar niet in de papiercontainer gegooid. Dat zou de komende jaren nog weleens van pas kunnen komen. Zoals vandaag. Een mooie leeswijzer bij de begroting.
Aan de hand van vijf onderwerpen wil ik vandaag namens het CDA door de programmabegroting heengaan:
- Financiën
- Zorg
- Duurzaamheid
- Buitengebied en WFC
- Openbare ruimte en infrastructuur
1. Financiën
Voordat je gaat verhuizen maak je eerst een begroting. Kan ik de nieuwe woning betalen? Wat zijn de kosten voor verbouwing en inrichting? Staat er genoeg op mijn spaarrekening? In de politiek stellen we die vragen ook. Het bestuursakkoord sloot af met een hoofdstuk over een duurzaam financieel perspectief. De begroting is op dit punt geen goednieuwsshow. De reservepositie van de gemeente neemt af. Het weerstandsvermogen ook. We lijken de algemene reserve soms als pinautomaat te gebruiken.
Het college stelt voor de korting op paspoorten en ID-bewijzen terug te draaien. Dit vinden wij een lastig voorstel. Natuurlijk is het niet leuk om de beloofde korting niet door te voeren, maar er is een ander punt dat mijn aandacht vraagt. Eenmalig geld geven we uit aan plannen die eenmalig geld kosten. Dat was de afspraak. Nu wordt er door het afschaffen van de korting op paspoorten en ID-bewijzen eenmalig geld gebruikt om in de lopende begroting klappen op te vangen. Maken we onze begroting daardoor niet verslaafd aan geld dat er op de langere termijn niet meer is? En is dat wel in lijn met een van de uitgangspunten uit het bestuursakkoord dat structurele uitgaven met structurele middelen worden gefinancierd?
2. Zorg
Het college doet voorstellen om de tekorten binnen de zorg te verminderen. Deze ombuigingsmaatregelen passen binnen de bestaande beleidskaders. Dat bevreemdt ons. Als er zoveel financiële ruimte zit in onze beleidskaders, wordt het dan niet eens tijd dat we deze kaders goed evalueren en aanpassen? Hadden deze maatregelen niet veel eerder ingezet kunnen en moeten worden. Hoe kijkt het college daar zelf tegenaan?
De besparingen die de maatregelen opleveren zijn niet genoeg om de tekorten binnen de zorg weg te werken. We verzoeken het college om inzichtelijk te maken wat de consequenties zijn voor het sociaal domein wanneer we meer gaan bijsturen en besparen dan nu het geval is. Maak daarbij verschillende scenario’s inzichtelijk.
3. Duurzaamheid
Ook bij een verhuizing heb je de verantwoordelijkheid te kijken naar energiegebruik, besparing en opwekking. Tussen de klimaatontkenners en onheilspredikers door is het kompas van het CDA dat we goed voor onze aarde moeten zorgen. Rentmeesterschap noemen we dat zo mooi.
Via het Warmtenet zit ik er warmpjes bij. Hoewel een storing van de thermostaat er tot nu toe voor gezorgd heeft dat ik tijdens het schrijven van deze bijdrage warm werd gehouden door een fleecekleed. Maar genoeg. Het warmtenet. Daar zijn wel wat kritische noten over te kraken. Bij stroom en gas is het zo dat je kunt kiezen welke leverancier je wil. Er is sprake van concurrentie. Vanwege prijs, dienstverlening of kwaliteit kiezen voor een andere aanbieder. Bij ons Warmtenet is dat niet het geval. Hoe wenselijk is dit? De komende jaren worden er nog fors wat woningen aangesloten. De gemeente Ede werkt er op alle fronten aan mee. Dat vraagt om een politieke discussie. Is het college het met ons eens dat dit aandacht verdient en dat we het systeem kritisch tegen het licht moeten houden?
Mijn nieuwe woning is een rijksmonument. Een zonnepaneel erop schijnt niet de bedoeling te zijn. Zo zijn er meer plaatsen waar je beter geen zonnepanelen kunt plaatsen. Maar daarmee halen we onze doelen niet. Actie is nodig. Graag zien we vanuit het CDA dat er vanaf nu geen nieuw bedrijfspand meer wordt gebouwd met een plat dak zonder dat er zonnepanelen op worden gelegd of op kunnen worden gelegd. Is het college bereid om dit in de voorwaarden van gronduitgifte op te nemen? Wij bereiden een motie voor op dit punt.
Eerder dit jaar bleek uit een rechterlijke uitspraak dat het gemeenten wordt toegestaan om de waarde van zonnepanelen bij de woz-waarde op te tellen. Dat betekent dat woningeigenaren met zonnepanelen meer OZB moeten gaan betalen. Wat ons betreft is het niet de bedoeling om zonnepanelen in de woz-waarde door te rekenen. Vindt het college dat ook? Ook willen we het college vragen om ons in het voorjaar een memo te sturen over de mogelijkheden die er zijn om de gemeentelijke belastingen te vergroenen en te verduurzamen.
4. Buitengebied & WFC
Samen met de sector zet de gemeente in op een toekomstbestendige landbouw. Dat is geen overbodige luxe. Er stoppen nog steeds veel boeren. De Regio Foodvalley zet met de regiodeals in op verdere verduurzaming van de landbouw. Goed voor dier en omgeving zorgen past bij onze landbouwsector. Boeren zorgen voor ons voedsel en leveren een belangrijke bijdrage aan ons mooie landelijke gebied. Het levend landschap en de bodemcursus zijn mooie voorbeeld van samenwerking tussen het gemeentehuis en onze agrariërs.
Juist voor een gemeente als Ede is het van belang om het verhaal over de herkomst van ons voedsel goed voor het voetlicht te brengen. Het World Food Centre kan een mooie verbinding worden tussen producent en consument. In het bestuursakkoord wordt daar veel over geschreven.
We vinden het dan ook vreemd dat er zo weinig over het WFC in de begroting staat. Dit terwijl er het komende jaar belangrijke stappen moeten worden gezet. Bijvoorbeeld over de voorwaarden waaronder WFC-Development en Green Real Estate 25 miljoen euro bijdragen. Wat zijn de voorwaarden? Wat is de positie van de gemeente Ede? Waarom wordt de raad hier niet proactief over geïnformeerd, desnoods vertrouwelijk? Het lijkt wel of de raad enkel wordt betrokken bij mooie presentaties met flitsende plaatjes. Een ander punt is de exploitant van de experience. Er is tot op heden nog geen exploitant gevonden. Eerst was de planning september 2017. Dit werd doorgeschoven. Eind 2017, voorjaar 2018. We zitten nu in november en er is nog steeds geen exploitant. Wel wordt er gesproken over het oprichten van een organisatie die de experience gaat exploiteren. Daar zijn we als CDA niet enthousiast over. Kan het college ons een memo toezeggen met daarin een overzicht van de belangrijkste afwegingen en besluiten over het WFC in 2019?
5. Openbare ruimte en infrastructuur
De boomspiegels. Het klonk ooit als een sympathiek bezuinigingsideaal. Laat omwonenden zelf de boomspiegels bijhouden. De boomspiegel is een voedingsbodem geworden voor onkruid die terug te vinden is op stoepen en straten. Eerder beloofde de wethouder de raad om een voorstel uit te werken om deze stukjes grond rondom bomen weer te gaan beheren. Helaas hebben we als raad tot op heden geen voorstel ontvangen. Samen met andere partijen dienen we er in de tweede termijn een motie over in.
Er is geen onderwerp dat zo vaak terugkomt in onze jaarlijkse bijdrage als de Parklaan. De uitspraak van het Europese Hof over de houdbaarheid van de PAS komt steeds dichterbij. Daarmee neemt ook het risico toe dat het bestemmingsplan van de Parklaan wordt vernietigd. Volgende week staat er een informatieve bijeenkomst op de agenda. We zien er naar uit!
Het kruispunt Dreeslaan/Tooroplaan wordt steeds drukker. In het bestuursakkoord is aangegeven dat voor de korte termijn de doorstroming wordt bevorderd door het verbeteren van de groene golf. Hoe staat het daarmee? En is er daarnaast al meer duidelijkheid over de ingrepen die in de toekomst nodig zijn om Ede van en naar dit belangrijke kruispunt bereikbaar te houden? Hoe verhoudt zich dit tot het laten vrijvallen van geld voor de Edese hoofdwegenstructuur?
De punten waar ik zojuist bij stil stond zijn belangrijk voor vandaag en morgen. Maar het besturen van een gemeente vraagt om meer. De komende jaren komt vroeg of laat de vraag op tafel over hoever Ede nog wil groeien en onder welke voorwaarden. Gaan we extra woonwijken toevoegen? Is het Food en Businesspark het laatste grote bedrijventerrein dat we in Ede uitgeven of kijken we verder? Het lijkt ons goed om deze discussie de komende tijd met elkaar te voeren.
Over wonen gesproken voorzitter. Er staat helaas weinig over in de begroting. Dit terwijl er toch wel wat aan de hand is. Prijzen nemen toe, aanbod neemt af, goedkope woningen worden erg weinig gebouwd. Wat is het antwoord van het college hierop? Gaan we door met wat we al deden of zetten we in op extra maatregelen?
Afsluitend voorzitter. Ik woon nu een paar weken in mijn nieuwe huis. Nog niet alle plinten zitten tegen de muur en ook moet er op sommige plekken nog een lamp of gordijn op worden gehangen. We zien uit naar de reactie van het college en de bijdragen van andere partijen om te kijken of deze begroting al helemaal af is of dat er nog iets aan verspijkerd moet worden.
Dank u wel.”
Terug naar overzicht
